#شرح دعای روز هشتم
امروز روز هشتم ماه مبارک رمضان است. در ادامه شرح دعای این روز که از زبان مرحوم آیت الله مجتهدی بیان شده است را میخوانید:

#قلب خود را چگونه جلا دهیم
خدایا در این ماه رمضان به من توفیق بده و روزی من کن که نسبت به ایتام رحمت داشته باشم، رحمت به ایتام امر مطلوب و پسندیده ای می باشد؛ اگر قلب انسان زنگ بزند چند امر باعث جلای آن است؛ یکی: تلاوت قرآن ؛ دوم: استغفار در سحر ها و یکی هم رحمت بر ایتام و دستگیری از ایشان. این سه امر قلب را جلا می دهد.

وَ إِطْعَامَ الطَّعَامِ؛ خدایا در ماه رمضان روزی من کن تا سفره افطاری داشته باشم و افطاری بدهم
افراد بسیاری بوده و هستند که افطاری های ویژه ای برای فقرا داشتند و شب های ماه رمضان افطاری درست می کردند و به فقراء اطعام می نمودند: همچنین به یاد دارم بسیاری از مومنان در ماه رمضان نیز چند شب افطاری می دادند، ولی یک شب را مخصوص فقراء و مستمندان اطعام می کردند؛ اطعام یک برنامه و مطلب مهمی است که مورد تاکید شرع اسلام است و برکات بسیاری برای جامعه و فرد دارد.

وَ إِفْشَاءَ السَّلاَمِ؛ خدایا در این ماه توفیق بده تا بلند سلام کنم
تاجر مومنی بود که خیلی به هم علاقه داشتیم ؛ آن ایام که من در قم درس می خواندم، ایشان همان موقع ماهی سی تومان برای من می فرستادند و آن زمان سی تومان خیلی بود، شهریه ما پانزده تومان بود، ایشان سی تومان برای من می فرستاد. وقتی وارد منزل می شد از همان جلوی درب منزل با صدای بلند به اهل منزل سلام می کرد و این شیوه او بسیار آموزنده بود و درس عملی به جوانان به شمار می رفت.

سلام کردن ثواب زیادی هم دارد؛ سلام کردن مستحب است ولی جواب سلام دادن واجب است؛ همچنین جواب سلام دادن به طوری که طرف بشنود هم واجب است. البته بعضی جاها باید سلام نظامی داد؛ اگر شخصی که سلام می کند و دور است با تکان دادن دست به او سلام کن و به نحوی بفهمان که جواب سلام او را داده ای.

اگر در یک مکانی دو نفر به هم برخورد کردند و همزمان به هم سلام کردند؛ این جا بر هر دو لازم است که جواب سلام همدیگر را بدهند.

#حکایتی از علاقه به امام زمان (عج)
شخص مسیحی بود؛ شغل کفاشی داشت بعدها در همان محل کارش هم وفات کرد؛ ایشان از مریدان آیت الله لنگرودی بود و مسلمان هم شده بود، من صبح گاه بود که از جلوی مغازه ایشان عبور می کردم و وقتی ایشان را دیدم گفتم « صبحکم الله »؛ ایشان در جواب من گفت « مساء کم الله » من با تعجب گفتم الان که صبح است شما چرا عصر بخیر می گویید!؟ ایشان گفتند: تا امام زمان حضرت مهدی ( علیه السلام ) تشریف نیاورند صبح نیست؟! من منقلب شدم و واقعا هم همینطور است تا امام زمان تشریف نیاورده اند ؛ صبح نیست این قضیه مربوط به شصت؛ هفتاد سال پیش بود که برای شما نقل کردم.

منتظرم تا که فصل دی به سر آید/باغ شود سبز و باغبان ز در آید
خیلی شعر پر معنایی است؛ دعا کنیم تا زند ه هستیم حضرت را ملاقات کنیم و هیچگاه فراموش نکنیم که افضل الاعمال انتظار الفرج [1]

وَ صُحْبَةَ الْکِرَامِ
خدایا در این ماه به من توفیق بده که با انسانهای پاک و متدین و اهل کرامتت همنشین شوم؛ خدایا مرا با نیکان همنشین کن
با بدان کم نشین که چو صحبت بد/ گر چه پاکی تو را پلید کند
آفتاب بدین بزرگی را/ لکه ابر ناپدید کند
سعی کنید دوستانتان از لحاظ امور معنوی یک درجه از شما بالاتر باشند؛ اگر دوستت یک ربع زودتر از تو برای نماز شب بلند می شود با او هم حجره شو؛ با کسی رفیق باش که کمی از شما جلوتر است. رفیق خوب در پیشرفت انسان بسیار موثر است. یکی از رموز موفقیت بنده این بوده که دوستان خوب انتخاب می کردم.

بِطَوْلِکَ یَا مَلْجَأَ الْآمِلِین
خدایا این دعا های مرا مستجاب کن به حق نعمت هایی که به ما دادی،
این چهار دعا یعنی یتیم نوازی، افطاری دادن (اطعام طعام)، بلند سلام کردن و هم نشینی با خوبان را در حق ما مستجاب کن ای کسی که پناه آرزومندان هستی.

پی نوشت ها:
[1] بحارالأنوار ج 75 ، ص 208

#قطع خون حیض قبل از ظهر و #لزوم نیت روزه
طبق نظر مقام معظم رهبری؛ در صورت قطع خون حیض قبل از ظهر در ماه رمضان، اگر کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد، بنابر احتیاط واجب باید نیت روزه کند و روزه بگیرد و بعدا آن را قضا کند.

#سوال:
خانمی با دیدن خون حیض در وقت آن و یا در غیر آن - که البته همراه صفات بوده و به حیض بودن آن یقین داشته است - نیت روزه نمی کند و وارد صبح می شود؛ و لکن قبل از ظهر خون او قطع می شود؛ اگر این خانم نیت روزه کند و روزه بگیرد، آیا روزه اش صحیح است؟

#پاسخ:
آیت الله خامنه ای: اگر کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد، بنابر احتیاط واجب باید نیت روزه کند و روزه بگیرد و بعدا آن را قضا کند.
آیت الله زنجانی: اگر سه شبانه روز در مجموع خون می بیند، حیض است و روزه امساک ندارد و الا در ماه رمضان باید بقیه روز را امساک کند و احتیاط نیت روزه کند، ولی بعدا آن را قضا کند.
آیت الله مکارم: صحیح نیست و باید قضا کند.


منبع: کتاب جامع احکام نموداری، اسماعیل زارعی نصرالله پور، احکام روزه، ص 318؛ استفتاء کتبی در مرکز ملی پاسخگویی: رهبری: ش 564679؛ زنجانی: ش 19153؛ مکارم: ش 603155.

برخی از #احکامی که لازم است در مورد روزه‌داری بدانیم
یکی از شرایط #واجب شدن روزه این است که روزه برای انسان ضرر نداشته باشد، اگر برای کسی روزه ضرر دارد، برای او روزه واجب نیست. ضرر داشتن دو حالت دارد..

حجت الاسلام حسینی قمی در برنامه #سمت خدا به برخی از احکام و نکاتی که لازم است در مورد روزه‌داری بدانیم اشاره کرد.
پیامبر فرمود: اگر خداوند همه عالم را پر از طلا کند و به کسی که یک روز روزه بگیرد بدهد، اجر و پاداش او کامل داده نمی شود تا روز قیامت. داریم که روزه دار دو تا شادی دارد که یکی لحظه افطار است که قابل توصیف نیست. در روایت است: کسی که یک روز از روزه های ماه رمضان را بخورد، اگر تمام عمرش را روزه بگیرد، نمی تواند آن را جبران کند.

تظاهر به روزه خواری پسندیده نیست. بعضی ها می گویند که در ماه رمضان نباید به مسافرت رفت، زیرا ثواب روزه های این ماه خیلی زیاد است. در قرآن داریم کسی که ماه رمضان را درک کرد سفری نرود که نتواند روزه بگیرد. امیرالمومنین(علیه السلام) می فرماید: من از دنیا سه چیز را انتخاب کردم؛ روزه تابستان، میهمانی دادن و جهاد در راه خدا.

روزه بر چه کسانی واجب نیست؟
یکی از شرایط واجب شدن روزه این است که روزه برای انسان ضرر نداشته باشد، اگر برای کسی روزه ضرر دارد، برای او روزه واجب نیست. ضرر داشتن دو حالت دارد: یک وقت ما یقین داریم روزه برای ما ضرر دارد. حتماً نباید بگیریم. دیگر جای تعارف ندارد.

من دیدم بعضی می‌گویند: روزه ضرر دارد ولی دلم نمی‌آید. این دلم نمی‌آید را یقین بدانند که عبادت نیست. این طاعت نیست، بلکه معصیت است. کسی حق ندارد به خودش ضرر وارد کند. اگر یک وقتی هم خوب شد، اینها را بابت روزه‌هایی که گرفته حساب نکند. اگر پزشک گفته: امسال روزه قطعاً برای شما ضرر دارد، اگر امسال را می‌خواهد بگیرد، بگیرد. ولی یک جا بنویسد که بعداً اینها را قضا کند. این روزه حساب نمی‌آید. عبادت نیست و فقط گرسنگی و تشنگی است.

اما یک وقت به ضرر داشتن روزه یقین ندارد،. بنا به تعبیری که علما فرمودند: خوف دارد، نگران است. به تعبیر روشن‌تر احتمال عقلایی این است که روزه برای او ضرر داشته باشد. یقین ندارد و مطمئن نیست ولی شک دارد. یعنی به تعبیر فقها خوف دارد، نگرانی دارد، ولی شک است، باز هم فرمودند: روزه نگیرد.

اگر یقین دارید نباید بگیرید، یقین ندارید پنجاه، پنجاه است. ولی احتمال عقلایی است. در این مورد هم نباید روزه بگیرید. ولی حتماً به این نکته دقت کنید که صرف ضعف، مجوز خوردن روزه نیست. حتی ضعف زیاد هم باشد. بگوید: من که روزه می‌گیرم، از بعد از ظهر دیگر هیچ کاری نمی‌توانم بکنم. چشمم سیاهی می‌رود که دوباره بعد از افطار درست می‌شود.

اگر پزشک گفت روزه برای شما ضرر دارد، سخن پزشک کافی است یا نه؟
اگر پزشک گفت: روزه برای شما ضرر دارد ولی من یقین دارم روزه برای من ضرر ندارد. چون گاهی انسان حال خودش را بهتر از پزشک درک می‌کند، بعضی وقت‌ها پزشکان ما خیلی مقید و متدین هستند. بعضی ها هم متأسفانه این طور نیستند و خیلی راحت به هم می‌گویند: بخورید!
اگر پزشک گفت: روزه برای شما ضرر دارد ولی خودت می‌دانی ضرر ندارد باید روزه بگیری.
اگر پزشک گفت: روزه برایت ضرر ندارد ولی خودم می‌دانم روزه برای من ضرر دارد، خودم بهتر از حال خودم خبر دارم! باز فرمودند: این نباید روزه بگیرد.

پس در عین حال اگر به کلام پزشک اطمینان داریم بسم الله، اگر به کلام پزشک اطمینان پیدا نکردیم و خودمان از حال خودمان خبر داریم، تشخیص خودمان بهتر از تشخیص پزشک است و به پزشک اعتماد نداریم، به تشخیص خودمان عمل کنیم.

حکم روزه برای خانومی که باردار است
خانمی که باردار است، اگر به گفته پزشک یا تشخیص خودش روزه برای بچه ضرر دارد، روزه برای او واجب نیست. البته غالباً می‌گویند: ماه‌های آخر، ولی اگر احیاناً ماه‌های اول هم هست ولی روزه برای این جنین ضرر دارد: 1- روزه بر مادر واجب نیست. 2- بعداً حتماً باید قضا کند. بعد از زایمان باید قضا کند. 3- برای این روزهایی که روزه نمی‌گیرد، برای هر روز 750 گرم طعام بدهد.
مثلاً 750 گرم گندم به یک فقیر می‌دهد. برای هر روز 750 گرم باید بدهد. سی تا 750 گرم!

اما یک وقت روزه برای بچه ضرر ندارد، روزه برای خودش ضرر دارد. باز 1- روزه بر او واجب نیست. 2- حتماً باید بعد قضا کند. 3- بعضی گفتند این 750 گرم طعام لازم است، بعضی هم گفتند لازم نیست. این احتیاط است.

حکم کسی که به هیچ وجه توان روزه گرفتن ندارد
چند روز پیش خانم سالخورده‌ای پیش من آمد، همین مسأله را پرسید. گفت: من باید کفاره بدهم یا نه؟

80 سال سن داشت. گفتم: می‌توانی روزه بگیری؟ گفت: اصلاً نمی‌توانم روزه بگیرم. گفتم: کفاره ندارد. ولی اگر می‌توانست بگیرد برایش سخت بود، آن وقت باید کفاره را می داد. پس خانم‌ها و آقایان سالخورده خیالشان راحت باشد. اگر نمی‌توانند روزه بگیرند، فکر کفاره هم نباشند. ولی اگر می‌توانند و اما برایشان مشقت دارد، برای هر روز 750 گرم طعام بدهند. مثلاً سی روز 23 کیلو گندم می‌شود.