قماربازی روی آنتن زنده

فارغ از رای و نظر فقها، حرمت این عمل به بداهت دو ضرب در دو است. چه کسی می‌تواند ادعا کند کمک کردن چند هزار نفر به میلیاردر شدن یک یا چند نفر در یک شب بدون اشکال است؟ مدت‌ها است هر شبکه‌ای از تلویزیون را که تماشا می‌کنیم، یک نفر دارد مردم را تشویق می‌کند که گزینه مورد نظر را به فلان شماره پیامک کنید تا در قرعه‌کشی یک دستگاه خودرو یا مقدار زیادی پول نقد شرکت داده شوید. در بسیاری از این پیامک‌ها و یا مسابقات تلفنی، مبالغی از مخاطب کسر می‌شود که هزینه آن گرچه برای یک نفر زیاد نیست، اما درنهایت تبدیل به چند ده میلیارد پول می‌شود که سودش نه به نفع عموم مردم که در جیب چند نفر سرازیر می‌شود. به طور مثال در یکی از برنامه‌های پرمخاطب سیما، از مردم خواسته شد در ازای پرداخت روزانه مبلغ ششصد تومان در یک قرعه‌کشی پنج میلیون تومانی که در 100 روز به 100 نفر داده می‌شود شرکت کنند. مجری مدعی شده تا کنون 500 هزار نفر در این طرح شرکت کرده‌اند که با یک محاسبه سرانگشتی از تعداد شرکت کنندگان و مبلغ پیامک‌های ارسالی، به این نتیجه می‌رسیم که 30 میلیارد تومان درآمد حاصل از این کار است که فقط 500 میلیون آن جایزه داده می‌شود، پس بیست و نه میلیارد و پانصد میلیون دیگر به چه کسی می‌رسد؟ متاسفانه صداوسیما علیرغم رسالتی که در ترویج سبک زندگی ایرانی-اسلامی دارد و با توجه به نقدهایی که در خصوص عدم نیل به این هدف به آن وارد شده است، نه تنها ترتیب اثری نمی‌دهد بلکه روزبه‌روز شاهد افزایش برنامه‌هایی هستیم که قرابتی با شرع و احکام شرعی ندارد. گاهی این پدیده در قالب نظرسنجی و گاهی در پیش‌بینی مسابقات ورزشی به‌خصوص فوتبال مطرح می‌شود؛ اخیرا نیز موج گسترده‌ای در معرفی اپلیکیشن های مختلف به راه افتاده است. حال سوالی در اینجا ایجاد می‌شود که آیا این مدل از شرکت در مسابقات و یا طرح‎های پیامکی چیزی شبیه قمار و یا خرید بلیت بخت‌آزمایی است؟ سابقه قمار در ایران گرچه قمار در ایران هیچ‌گاه فراگیر نبوده، اما آلاتی همچون تخته نرد، پاسور و… به عنوان ابزاری برای قمار محسوب می‌شد و در حکومت پهلوی دوم با گسترش کازینوها جنبه قانونی به خود گرفت. با پیروزی انقلاب فعالیت قمارخانه‌ها غیرقانونی اعلام شد و بنا بر ماده ۷۰۵ کتاب تعزیرات، قماربازی با هر وسیله‌ای ممنوع بوده و مرتکبین آن به یک تا شش ماه حبس یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می‌شوند و در صورت تجاهر به قماربازی به هر دو مجازات محکوم می‌گردند. اما هر از چند گاهی ظهور قالب‌های جدید، بحث قمار را زنده می‌کنند. حتی در یک دوره‌ای بلیط های بخت‌آزمایی ارمغان بهزیستی را می‌فروختند و علیرغم اینکه گفته می‌شد سود حاصل از آن در کارهای خیر صرف می‌شود، اما حرف‌وحدیث ایجاد کرد و به‌ مرور زمان جمع شد. تا مدتی فعالیتی که شبهه قمار داشته باشد و به‌طور قانونی فعالیت کند دیگر وجود نداشت، تا اینکه پای مسابقات پیامکی و معرفی اپلیکیشن به صداوسیما باز و موجب شد با استفتاء مردم، مراجع عظام تقلید هم به این موضوع ورود کنند. اتفاق فقها بر حرمت مسابقات پیامکی این مسئله را می‌توان از ابعاد مختلفی مورد ارزیابی قرار داد ولی در بدو امر باید دید مراجع عظام تقلید چه حکمی در این خصوص دارند. آیت الله خامنه‌ای بنابر نظر حضرت آیت الله خامنه‌ای اگر در قبال شرکت در قرعه‌کشی چیزی دریافت نشود و کسر کردن پول تنها درازای هزینه پیامک باشد، فی‌نفسه اشکال ندارد؛ اما اگر مبلغی به علت شرکت در قرعه‌کشی کسر می‌شود، به شکلی که با پول آن‌ها جایزه تهیه شده و به شرکت‌کنندگان داده می‌شود، حالت شرعی ندارد و همان شرط‌بندی حرام است. یک عده بدون اینکه زحمتی بکشند، پولی را دریافت می‌کنند که در ازای آن کاری انجام نداده و طرح آن‌ها هیچ بازتاب سودمندی برای جامعه ندارد. آیت الله مکارم شیرازی آیت‌الله مکارم شیرازی این کار را درواقع نوعی بخت‌آزمایی جدید می‌دانند که آن را به شکل ارسال پیامک درآورده‌اند. به اعتقاد ایشان شرکت در آن جایز نیست و هدیه‌ای که می‌دهند شبیه هدیه‌ای است که در بخت‌آزمایی یا قمار و مانند آن می‌دهند؛ متاسفانه هر روز یک راه جدیدی برای جذب اموال مردم تولید می‌کنند و مردم را به کارهایی که مشروع نیست می‌کشانند. آیت‌الله سیستانی همچنین از آیت‌الله سیستانی سه سؤال در اینباره پرسیده شده است؛ یکی اینکه حکم شرعی این کار چیست؟ سؤال دوم اینکه آیا شرکت در این مسابقه و قرعه‌کشی جایز است؟ و سؤال سوم اینکه آیا مالک هدیه‌ای که می‌دهند می‌شویم یا خیر؟ ایشان در پاسخ سؤال اول فرموده‌اند که اصل این کار شرعی نیست و جایز نیست، بنابراین پاسخ سؤال دوم این است که وقتی این عمل صحیح نباشد شرکت کردن در آن هم جایز نیست. در پاسخ به سؤال سوم نیز گفته شده، اگر شرکتی که به شما هدیه یا جایزه می‌دهد خصوصی باشد می‌توانید مالک آن هدیه شوید؛ اما اگر آن شرکت دولتی باشد، آن هدیه یا جایزه به‌عنوان مجهول‌المالک است و باید با نماینده مرجعتان مصالحه کنید و آن هدیه را که دریافت کردید حلالش کنید. به‌طورکلی این‌گونه استباط می‌شود که این فعالیت‌ها، به هر شکلی که باشد اعم از نظرسنجی، پیش‌بینی یا معرفی اپلیکیشن، اگر پولی مازاد بر تعرفه پیامک دریافت نشود مانعی ندارد، ولی اگر پولی مازاد بر تعرفه دریافت شود حکم قمار را دارد و جایزه‌ای که از محل این درآمد داده شود محل اشکال است. بی توجهی به حکمی صریح فارغ از رأی و نظر فقها، حرمت این عمل به بداهت دو ضرب در دو است. چه کسی می‌تواند ادعا کند کمک کردن چند هزار نفر به میلیاردر شدن یک یا چند نفر در یک شب بدون اشکال است؟ یک عده بدون اینکه زحمتی بکشند، پولی را دریافت می‌کنند که در ازای آن کاری انجام نداده و طرح آن‌ها هیچ بازتاب سودمندی برای جامعه ندارد. در قرآن کریم قمار با واژه میسر شناخته می‌شود: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَیْسِرُ وَ الْأَنْصابُ وَ الْأَزْلامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیْطانِ»؛ برای همین در تعلیل حرمت قمار گفته شده مالی است که آسان به دست آمده و در قبال آن کاری انجام نشده است.

بنابر این تعریف و همچنین نکته‌ای که در پاسخ آیت‌الله مکارم گذشت، این اقدامات طرح‌های جدید قمار و بخت‌آزمایی است و متاسفانه در صداوسیمای جمهوری اسلامی این مسابقات با قوت روزافزون در حال اجرا است و انتظار می‌رود با توجه به نظر مراجع، بساط این مسابقات پیامکی جمع شود

آموزه های دینی به مسئولین چه می گوید؟

اگر کوتاهی کردید، بپذیرید

در این روزها دل های مردم ایران هم صدا با خانواده های داغدار و بازماندگان پهلوانان این مملکت با اشک و آه، آن دریایی های آسمانی را به دامان اقیانوس می سپارد و قلب هایشان این بار پس از حادثه پلاسکو در سال گذشته، در روزهای رو به پایان سال 96 با داغ بزرگ «سانچی» گره خورده است.

عذرخواهی و استعفای مسئولین در حادثه

هرچه از عظمت این مصیبت بگوییم کم است، مصیبت و بلایی که در دل دریا پدیدار شد آن هم به گونه ای که آب هم نتوانست عظمت آتش آن را خاموش کند و این بار دریا با آن عظمت و ابهتش مغلوب آتش شد.

إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیهِ راجِعونَ

هیچ بنده ای به مصیبتى گرفتار نشود كه هنگام به یاد آوردن آن مصیبت «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیهِ راجِعونَ» گوید و هنگام وقوع آن صبر کرده باشد، جز این كه پروردگار گناهان گذشته او را خواهد بخشید. و هر گاه یاد آن مصیبت افتد و این كلام را بر زبان جارى سازد، خداوند گناهانى را كه در میان این دو استرجاع (یعنی خواندن این آیه) از او سر زده، می آمرزد.

صبر بر غم و فراغ عزیز و از دست دادن عزیز به قدری سخت است که در حدیث قدسی خداوند خود می فرماید: إِذَا وَجَّهْت إِلَى عَبْدٍ مِنْ عَبِیدِی مصِیبَةً فِی بَدَنِهِ أَوْ مَالِهِ أَوْ وَلَدِهِ ثمَّ اسْتَقْبَلَ ذَلِكَ بِصَبْرٍ جَمِیلٍ اسْتَحْییت مِنْه أَنْ أَنْصِبَ لَه مِیزَاناً أَوْ أَنْشرَ لَه دِیوَان: وقتی به بنده ی من مصیبتی رسید اگر مصیبت زده صبر کرد من خدا فردای قیامت خجالت می کشم بگویم دیوان عمل او را ترازی او را باز کنید و حساب او را ببینم1

عده ای از بازماندگان گویا هنوز مرگ و فراغ عزیزانشان را باور نمی کنند … منتظر هستند کسی بگوید این خبر دروغ است؛ یا اشتباهی شده!

حادثه خیلی خیلی تلخ و جانگداز است … شاید آرزو کنی ای کاش این ها همه خواب باشد. حاضری همه زندگی ات را بدهی تا عزیزانت برگردند، حتی شاید آرزوی مرگ کنی. اما افسوس … !

تسلیتی به بازماندگان

لحظه ای نمی توانیم خودمان را به جای شما  خانواده های داغدار بگذاریم و عمق این غم را درک کنیم … فقط می توان با بیانی از مولایمان امیر المؤمنین علیه السلام تسلّایی برای دلهایتان باشیم:

امیرالمؤمنین علی علیه السلام در تسلیت به «اشعث ابن قیس» در مرگ فرزندش چنین فرمود: اى اشعث اگر برای پسرت اندوهناکی، چون پدر هستی این اندوه شایسته است؛ امّا اگر شكیبا باشى هر مصیبتى را نزد خدا پاداشى است.

اى اشعث اگر صبر كنى مقدرات بر تو جارى مى شود و تو پاداش خواهى داشت و اگر ناشكیبائى و بی تابى كنى باز هم مقدرات مسیر خود را طى می كند و وزر و گناه بر تو خواهد بود.

اى اشعث فرزندت تو را شاد می نمود در حالى كه آزمایش و امتحان بود و مرگ او تو را محزون کرد در حالى كه براى تو پاداش و رحمت است. 2

نباید از یاد ببریم که چه بسا آنان که در حین انجام وظیفه جان به جان آفرین تسلیم می‌کنند در زمره شهیدان راه حق باشند پس شاید آتش دل را بتوان به ترنمی از کلام الله مجید التیام داد آنجا که فرمود: مپندارید آنان که در راه خدا کشته شدند، مردند. بلکه آنان زنده به حیات ابدی شدند و نزد پروردگارشان همواره متنعم خواهند بود: وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا ۚ بَلْ أَحْيَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ 3 

برای شما بازماندگان عزیز آرزوی صبر داریم …. چرا که تنها با صبر است که انسان آرامش می گیرید، با صبر است که می توان از این آزمایش الهی نیز بیرون آمد: وَلَنَبْلوَنَّکمْ حَتَّى نَعْلَمَ الْمجَاهِدِینَ مِنکمْ وَالصَّابِرِینَ وَنَبْلوَ أَخْبَارَکمْ: و البته شما را مى آزماییم تا مجاهدان و صابران شما را باز شناسانیم و خبرهای [مربوط به] شما را رسیدگى کنیم. 4

«إِنَما یوَفَى الصَابِرونَ أَجْرَهمْ بِغَیْرِ حِسابٍ»؛ در قیامت، پاداش صبر و استقامت صابرین، بدون اندازه گیری و بی حد و حصر است و به غیر از خداوند، کسی از میزان آن اطلاع ندارد. 5

صبر بر غم و فراغ عزیز و از دست دادن عزیز به قدری سخت است که در حدیث قدسی خداوند خود می فرماید: إِذَا وَجَّهْت إِلَى عَبْدٍ مِنْ عَبِیدِی مصِیبَةً فِی بَدَنِهِ أَوْ مَالِهِ أَوْ وَلَدِهِ ثمَّ اسْتَقْبَلَ ذَلِكَ بِصَبْرٍ جَمِیلٍ اسْتَحْییت مِنْه أَنْ أَنْصِبَ لَه مِیزَاناً أَوْ أَنْشرَ لَه دِیوَان: وقتی به بنده ی من مصیبتی رسید اگر مصیبت زده صبر کرد من خدا، فردای قیامت خجالت می کشم بگویم دیوان عمل او را در ترازوی باز کنید و حساب او را ببینم. 6

سخن آخر با مسئولین

شاید در ظاهر مقصر اصلی این ماجرا در حوزه سیاست و مسئولیتی همچون اتفاقات گذشته به وضوح روشن نشود اما مسئولین باید بدانند که سرای دیگری هم وجود دارد که در آن جا حقایق آشکار خواهد شد و دیگر همچون دنیا کسی نمی تواند مسئولیت خودش را بر گردن دیگری یا ارگان و یا حزبی بیاندازد؛  وَلا تَزِروا وازِرَةً وزر اُخری 7

سرایی که هر کس باید پاسخگوی اعمال خود از ریز و درشت باشد و بهانه تراشی و توجیه های دنیایی کارساز نخواهد بود: « يَوْمَئِذٍ يَصْدُرُ النّاسُ أَشْتاتاً لِيُرَوْا أَعْمالَهُمْ، فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ* وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرّاً يَرَهُ 8

با خودتان رو راست باشید؛ اگر در خلوت خود دیدید در سمتتان کوتاهی و قصوری انجام داده اید شجاعانه از ملت، از خانواده های داغدار عذرخواهی کنید و با استعفای خود و سپردن آن منصب به انسان های تواناتر مرحم اندکی باشید برای سیلاب غم ابدی ایجاد شده ی بازماندگانی که عزیزانشان دیگر کنارشان نیستند.

پی نوشت:

1- کافی، ج3، ص 224

2- نهج البلاغه (فیض الاسلام)، حکمت شماره 283، صفحه 1227

3- آل عمران، 169

4- محمد، ۳۱

5-زمر، 10

6- بحارالانوار، ج 79، ص 116

7- انعام، 164

8- زلزال،

 

مهارت های مقابله با سوگ عزیزان

چرا رفتی؟چرا؟من بی قرارم

چند روزی از غرق شدن سانچی می گذرد و اخبارو تحلیل ها فروکش کرده است اما تازه اول ماجرای انهایی است که عزیزانشان رااز دست داده اند ، زندگی ادامه دارد و بعد از هر سوگ باید دوباره به آن سلام کرد.

مسلما از دست دادن عزیزان هر کسی، درد و رنج بزرگی در زندگی است. این که یکباره فردی، همسر، پدر و مادر، خواهر و برادر، فرزند و یا دوست و همکاری صمیمی اش را از دست بدهد، بسیار دردناک است اما چرخه زندگی همین بوده و خواهد بود که یک نفر متولد می شود و نفری دیگر از دنیا می رود. حال چگونه باید فردی که در سوگ عزیز از دست رفته اش است، خود را آرام کند تا بتواند زندگی اش را ادامه بدهد؟

غم کنترل شده
از دست دادن عزیز برای هر انسانی سخت و طاقت فرساست. اگر افراد با مهارت های کنترل غم آشنایی نداشته باشند مسلما روزهای سختی را بعد از فوت عزیزشان در پیش رو خواهند داشت. بنابر گفته سازمان بهداشت جهانی، فردی با سواد و سالم است که مهارت های سازگاری با شرایط سخت زندگی را هم یاد گرفته باشد و بتواند با استرس های زندگی مقابله کند. یکی از این استرس ها، استرس و نگرانی و افسردگی بعد از سوگ است. بهتر است تمرین کنید تا این مهارت ها را یاد بگیرید و از آنها در حد تعادل استفاده کنید. باید مهارت های مدیریت احساسات را آموزش ببینید. احساسات منفی، نه دررحد افراط و نه در حد سرکوب شدن، نباید نشان داده شوند. پس توجه داشته باشید گریه کردن های زیاد و بیش از حد و یا حتی گریه نکردن ها، هر دو می توانند به شما آسیب وارد کنند.

تنهای تنها، ممنوع
اگر عزیزی را در زندگیتان از دست داده اید، حق دارید که حوصله ی کسی را نداشته باشید و تنهایی را انتخاب کنید ولی این نکته را بدانید که تنهایی می تواند حال شما را بدتر کند و یا حتی افسردگی را در شما ایجاد کند. پس از تنهایی بپرهیزید. با این که سخت است ولی سعی کنید در محیط های شلوغ و مکانی که بستگان و دوستانتان در آنجا حضور دارند، باشید. در تنهایی خاطرات بیشتری مرور می شود و مدام آتش دوری را شعله ور می کند.

آزادی، اشک بریز
همانطور که در بالا اشاره شد، شما با رعایت کنترل احساس‌تان می‌توانید اشک بریزید و گریه کنید. شما باید هیجانات منفی درونتان را بیرون بریزید تا بتوانید مابقی عمرتان را زندگی همراه با آرامشی داشته باشید. نگران نباشید گریه کردن، نشانه ضعف در شما نیست.

هیچ کس به اندازه خودتان نمی تواند به شما کمک کند تا به آرامش برسید. بعد از گریه کردن و تخلیه هیجانات منفی، سعی کنید کم کم بپذیرید که عزیزتان دیگر در کنار شما نیست و هیچ کاری هم برای برگشتن او نمی توانید انجام بدهید.

مرگ عزیزتان را بپذیرید
هیچ کس به اندازه خودتان نمی تواند به شما کمک کند تا به آرامش برسید. بعد از گریه کردن و تخلیه هیجانات منفی، سعی کنید کم کم بپذیرید که عزیزتان دیگر در کنار شما نیست و هیچ کاری هم برای برگشتن او نمی توانید انجام بدهید. توجه کنید پذیرفتن مرگ عزیز از دست رفته اصلا به معنای فراموش کردن او نیست. برخی از افراد فکر می کنند اگر بپذیرند عزیزشان دیگر در کنارشان نیست،یعنی او را فراموش کرده اند و احساس عذاب وجدان به سراغ آنها می آید. پس برای اینکه احساس منفی عذاب وجدان را نداشته باشید به این جمله خوب توجه کنید: «پذیرش مرگ عزیز از دست رفته به معنای فراموش کردن او نیست. »

ذکر فاتحه و خیرات
برای آرامش دل خودتان و برای شادی روح عزیزتان، ذکر و یاد خدا را فراموش کننید. با یاد خداست که دلها آرام می شود. پس با خواندن قرآن، صلوات، دعا کردن و پخش خیرات هم دل خودتان را آرام کنید و هم روح عزیزتان را شاد کنید. می توانید هر ساله روز خاصی را انتخاب کنید مثل روز تولد یا سالروز فوت و به نام عزیزتان برایش به موسسه خیریه ای کمک کنید.

صحبت از خوبی ها
اگر در اطرافتان فردی است که عزیزش را از دست داده است، راجع به خوبی ها و نقاط مثبت شخصیتی او صحبت کنید و آرامش را در فرد ایجاد کنید. فقط مراقب باشید خارج از تعادل این کار را نکنید و بیشتر باعث دلسوزی طرف مقابلتان نشوید.

آرامش دهنده ها
برای تسلی دل خودتان و برای اینکه به آرامش برسید، سعی کنید کارهایی را که باعث آرام کردنتان می شود را انجام بدهید. کارهایی از قبیل صحبت کردن با یک دوست امین، پیاده روی کردن، دوش گرفتن، ، زیارت رفتن، پخش خیرات .در کا سعی کنید سرتان را گرم کرده و خود را مشغول کنید تا کمتر فرصت فکر کردن داشته باشید.

حل افسردگی
اگر بعد از مدت طولانی با انجام دادن هیچ کدام از راهکارهای بالا، نتوانستید حال خودتان را خوب کنید و روز به روز بر شدت غم و اندوهتان اضافه شد و افسردگی گرفتید، حتما باید از کمک یک مشاور استفاده کنید. در غیر این صورت ممکن است افسردگی شما شدید تر شود.

 

قرآن کريم مرتبط با مسائل زمان نزول است و براي آينده و قرن هاي مختلف و مدرن برنامه اي ندارد؟

در قرآن داستان‌هاي فراواني از پيامبران و امت‌هاي گذشته ذكر شده، ولي چون هدف قرآن هدايت انسان هاست، اين داستان‌ها را به طور كامل و مرتب بيان نكرده و آنچه را براي هدايت مفيد بوده، آورده است تا بندگان از آن جريانات پند گيرند.

قرآن کريم مرتبط با مسائل زمان نزول است و براي آينده و قرن هاي مختلف و مدرن برنامه اي ندارد

دليل‌هاي زيادي را مي‌توان آورد كه قرآن  جاودانه و براي تمام زمان‌ها بوده و مخصوص يك زمان نمي‌باشد:

 

1ـ خطابات عام قرآن

 بسياري از آيات قرآن خطاب‌هايي دارد كه براي تمام مردم و هر مكلفي مي‌باشد. مانند : « اي كساني كه ايمان آورده‌ايد»[1] و « اي مردم»[2] و « اي انسان»[3] و «ای بنی آدم».[4]

 

2ـ طرز بيان قصه‌هاي قرآن

 در قرآن داستان‌هاي فراواني از پيامبران و امت‌هاي گذشته ذكر شده، ولي چون هدف قرآن هدايت انسان هاست، اين داستان‌ها را به طور كامل و مرتب بيان نكرده و آنچه را براي هدايت مفيد بوده، آورده است تا بندگان از آن جريانات پند گيرند. بنابراين نمي‌شود گفت اين جريانات براي گذشته بوده و ربطي به آينده ندارد، پندگيري از يك جريان براي هميشه است.

 

3ـ آيات مربوط به جاودانه بودن قرآن

 قرآن كتابي جهان شمول است و اختصاصي به زمان، مكان، نژاد، آداب و سنن خاص ندارد؛ زيرا قرآن خود را چنين معرفي مي‌نمايد: « قرآن جز يك پند براي عالميان نيست.»[5]؛ «بيم دهنده تمام انسان‌ها است.»[6] لازمة اين كليّت و دوام و نيز نيازمندي هميشگي بشر به آن، اين است كه هيچ گاه گرد كهنگي بر آن ننشيند و هميشه تازه باشد.

 

4 - روايات

 از روايات استفاده مي‌شود، محتواي قرآن كريم به گونه‌اي تنظيم شده تا همانند سفره‌اي همگان در هر عصري بر سر آن بنشينند، و از نعمت‌هاي معرفتي آن استفاده برند:

 روايت اول : از امام صادق ـ عليه السلام ـ سؤال شد كه چرا قرآن با تكرار و درس و نشر جز تازگي اثر ديگري نمي‌پذيرد؟

حضرت فرمود: «تازگي قرآن براي آن است كه خداي تبارك و تعالي آن را براي زمان موقّت يا مردم خاص نفرستاده و چون هميشگي و همگاني است، در هر زمان جديد است، و در نزد هر مردمي تا روز قيامت شيرين و پر جذبه است».[7]

 روايت دوم: امام باقر ـ عليه السلام ـ هميشگي بودن قرآن را به همواره بودن دو اختر فروزان، خورشيد و ماه تشبيه نموده، مي‌فرمايد:«قرآن همانند خورشيد و ماه هميشه در جريان است، و زندگي انسان‌ها را تا پايان دنيا روشن مي‌سازد».[8]

 

5 - باطن داشتن قرآن كريم

 قرآن علاوه بر ظاهر، داراي باطن است و ظاهر قرآن همان دلالت ظاهري قرآن است كه از قرائن، از جمله شأن نزول آيه به دست مي‌آيد و جنبة خصوصي دارد؛ ولي باطن قرآن با قطع نظر از قرائن موجود، برداشت‌هايي كلي است كه از متن قرآن به دست مي‌آيد و همه جانبه و جهان شمول است، لذا پيوسته مانند جريان خورشيد و ماه در جريان است. اگر چنين نبود قرآن از استفاده دائمي ساقط مي‌گرديد. لذا همين برداشت‌هاي كلي و جهان شمول است كه تداوم قرآن را براي هميشه تضمين كرده و آن را همواره زنده و جاويد نگاه داشته است.[9] و اگر چنين نبود مي‌بايست با از بين رفتن گروهي، آية مخصوص آنها نيز باطل مي‌شد.امام باقر ـ عليه السلام ـ مي‌فرمايد: «اگر آيه‌اي درمورد قومي نازل شود و آن قوم بميرد، آيه هم مي‌ميرد و براي قرآن چيزي باقي نمي‌ماند، ولي قرآن تا آسمان و زمين باقي است، جريان دارد.»

بنابراين بايد از قرآن معنايي به دست آورد كه براي عموم افراد تا قيامت باشد. براي روشن شدن مطلب، يك نمونه از قرآن آورده مي شود: 

ممکن است کسي بگويد بت پرستي چون مخصوص صدر اسلام بود لذا آيات قرآن در نفي آن اقامه شده است و کاربرد امروزي نداردکه در جواب بايد گفت :

 اولاً: بت‌پرستي مخصوص زمان پيامبر اكرم – صلي الله عليه و آله و سلم - نبوده، زيرا هم اكنون تعداد زيادي از افراد در كشورهايي چون ژاپن، هند و … بت‌پرست هستند ونبودن بت پرست در ميان مسلمانان دليل بر نبودن آن در دنيا نيست.

 ثانياً: بت‌پرستي در هر زماني جلوه‌اي دارد، در آن زمان چوب و سنگ بود و هم‌اكنون صورت‌هاي ديگري چون دنياپرستي، پول‌پرستي، مقام‌پرستي و… دارد.[10]

 

6 - قرآن و آينده

اما اين كه قرآن در رابطه با آينده سخني ندارد، بايد گفت: كتاب‌هايي كه اعجاز قرآن را بيان كرده‌اند، يك بخش را اختصاص به اعجاز علمي داده‌اند كه قرآن مطالبي را بيان كرده كه براي آن زمان مشخص نبوده و بعداً با پيشرفت علم معناي آيه خوب روشن شده است، مانند دشواري تنفس با افزايش ارتفاع كه امروزه، علم به آن رسيده است.[11] خداوند در آية 125 سورة انعام مي‌فرمايد: «… خداوند هر كه را خواهد گمراه كند، سينة او را آنچنان تنگ مي‌كند كه گويا مي‌خواهد به آسمان برود.» و از سوي ديگر امروزه افراد منصف به اين نکته اعتراف مي کنند که احکام و آموزه هاي قرآنني براي برون رفت جامعه از انحطاط بهترين راه کارها را ارائه مي دهدو اين دلالت دارد بر اينکه قرآن کريم در همين دنياي مدرن راه کار هاي لازم را در مسائل اجتماعي ، فرهنگي ، اقتصادي و بين المللي دارد و با عمل به اين برنامه ها مي توان جامعه اي ايده آل و مورد نياز مردم درست نمود و اگر امروزه برخي از کشورها دچار عقب ماندگي شده اند تنها دليلش دوري آن جامعه از معارف قرآني است.

 

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:

1ـ عبدالله جوادي آملي، تفسير موضوعي (قرآن در قرآن)، (قم؛ اسراء 1378)، ج 1،بخش جاودانگي قرآن.

2ـ مرتضي مطهري،خاتميّت، (تهران؛ صدرا، 1364).

3ـ محمد هادي معرفت،‌علوم قرآني، (قم؛ مؤسسة فرهنگي تمهيد، 1380)، ص 414 .

4ـ ناصر مكارم شيرازي، تفسير نمونه (دارالكتب الاسلاميه، 1368)، ج 5، ص 435، ج 8، ص 227، ج 10، ص 119، ج 11، ص 183؛ ج 18، ص 389؛ ج 19، ص 17؛ ج 23، ص 266.

 

پي نوشت ها:

[1]. ر.ک: بقره/104، 153، 272 و آل عمران/100، 102 و نساء/ 19،29.

[2]. بقره/ 21 و نساء/1 و يونس/23 و حج/5 و فاطر/5 و حجرات/13 و …

[3]. ر.ک: انفطار/6 و انشقاق/6.

[4] . رک : مائه / 27 ، اعراف / 26 ، یس / 60و …

[5]. انعام/ 90.

[6]. مدثّر/ 36.

[7]. به نقل از: جوادي آملي، عبدالله، تفسير موضوعي، قرآن در قرآن، قم، انتشارات اسراء، 1378، ج 1، ص 313.

[8]. به نقل از: جوادي آملي، عبدالله، تفسير موضوعي، قرآن در قرآن، قم، انتشارات اسراء، 1378، ج 1، ص 313.

[9] - ر. ك: معرفت، محمد هادي، التمهيد، قم، جامعة مدرسين حوزة علميّة، بي‌تا، ج 3، ص 29.

[10] - ر. ك: مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دارالكتب الاسلاميه، 1368، ج 8، ص 260.

[11] - معرفت، محمد هادي، علوم قرآني، ص 425.