#اسلام و احیای ارزش های انسانی زن
اسلام جایگاه زنان و مردان را در مسیر زندگى، و در راه رسیدن به ارزش هاى انسانى، دوش به دوش یکدیگر ترسیم کرده، از این رو، اسلام حقّ بزرگی بر زنان جهان دارد، زیرا آنان می توانند با عمل به دستورات اسلام، از سیطره ظالمان رهایی یابند.

پرسش: اسلام با چه روش هائی پا در عرصه احیاء ارزش های انسانی زن نهاده است؟

پاسخ اجمالی: اسلام براى احیاى ارزش هاى انسانى و الهى، گام به میدان گذارده و در مسیر احیاى شخصیت زن، راه های گوناگونی را به کار گرفته، که عبارتند از: 1- موعظه و آموزش هاى فرهنگى. 2- وضع قوانین به نفع زنان. اسلام جایگاه زنان و مردان را در مسیر زندگى، و در راه رسیدن به ارزش هاى انسانى، دوش به دوش یکدیگر ترسیم کرده، از این رو، اسلام حقّ بزرگی بر زنان جهان دارد، زیرا آنان می توانند با عمل به دستورات اسلام، از سیطره ظالمان رهایی یابند.

پاسخ تفصیلی: اسلام براى احیاى ارزش هاى انسانى و الهى گام به میدان گذارده، و براى احیاى شخصیت از دست رفته زن به طرق مختلف، قیام کرده است:

1ـ از طریق موعظه و اندرز و آموزش هاى فرهنگى.

2ـ از طریق وضع قوانین به نفع زنان و شرکت دادن آنها در مسائل مختلف و سرانجام از طریق شدت عمل در مقابل کسانى که حاضر نبودند در برابر این حقایق تسلیم شوند.

در حدیث آمده است: اسماء بنت عمیس همسر جعفر بن ابى طالب با شوهرش از حبشه بازگشت و به دیدن همسران پیامبر آمد، از جمله سوالاتى که مطرح کرد این بود: آیا چیزى از آیات قرآن درباره زنان نازل شده است؟ آنها اظهار بى اطلاعى کردند! اسماء به خدمت پیامبر(صلى الله علیه وآله) آمد، عرض کرد: اى رسول خدا! جنس زن گرفتار خسران و زیان است؟ (و شاید حق داشت این سخن را بگوید چون سالها از مبدا وحى دور مانده بود، و گمان مى کرد اصولى که بر جامعه جاهلیّت حاکم بود بقایایش هنوز باقى مانده است). پیامبر(صلى الله علیه وآله) فرمود: چرا؟ عرض کرد: بخاطر این که در اسلام و قرآن فضیلتى درباره آنها همانند مردان نیامده است! (1)

با این که سال پنجم هجرت بود و هیجده سال از طلوع اسلام مى گذشت، و درباره احیاى شخصیت زن در قرآن و احادیث مطالب فراوانى وارد شده بود، ولى باز براى تاکید بیشتر آیه 35 سوره احزاب نازل شد، آیه اى که در حقیقت بیانگر همه ارزشهاست، ارزش هایى که در زنان و مردان یکسان است، و از برترین موقعیت برخوردار مى باشد. ارزش هایى که در ده بخش خلاصه شده است. مى فرماید:

«اِنَّ الْمُسْلِمِینَ وَالْمُسْلِمَاتِ»؛ (به یقین مردان مسلمان و زنان مسلمان)
«وَالْمُوْمِنِینَ وَالْمُوْمِنَاتِ»؛ (و مردان با ایمان و زنان با ایمان)
«وَالْقَانِتِینَ وَالْقَانِتَاتِ»؛ (و مردان مطیع فرمان خدا و زنان مطیع فرمان خدا)
«وَالصَّادِقِینَ وَالصَّادِقَاتِ»؛ (و مردان راستگو و زنان راستگو)
«وَالصَّابِرِینَ وَالصَّابِرَاتِ»؛ (و مردان صابر و شکیبا و زنان صابر و شکیبا)
«وَالْخَاشِعِینَ وَالْخَاشِعَاتِ»؛ (و مردان با خشوع و زنان با خشوع)
«وَالْمُتَصَدِّقِینَ وَالْمُتَصَدِّقَاتِ»؛ (و مردان انفاق کننده و زنان انفاق کننده)
«وَالصَّائِمِینَ وَالصَّائِمَاتِ»؛ (و مردان روزه دار و زنان روزه دار)
«وَالْحَافِظِینَ فُرُوجَهُمْ وَالْحَافِظَاتِ»؛ (و مردان پاکدامن و زنان پاکدامن)
«وَالذَّاکِرِینَ اللهَ کَثِیراً وَالذَّاکِرَاتِ»؛ (و مردانى که بسیار به یاد خدا هستند و زنانى که بسیار یاد خدا مى کنند)
«اَعَدَّ اللهُ لَهُمْ مَّغْفِرَهً وَاَجْراً عَظِیماً»؛ (خداوند براى همه آنان مغفرت و پاداش عظیمى فراهم ساخته است).

و به این ترتیب اسلام آخرین سخن را در این زمینه بیان کرد، و نشان داد که زنان و مردان دوش به دوش یکدیگر در مسیر زندگى به سوى خدا، و به سوى ارزش هاى انسانى گام بر مى دارند، در صورتى که از شرایط یکسانى در این مسیر برخوردارند.

بعضى تعجب مى کنند چگونه اسلام به زنان حق داده است در برابر شیردادن فرزندان خود مطالبه اجرت کنند! «فَاِنْ اَرْضَعْنَ لَکُمْ فَآتُوهُنَّ اُجُورَهُنَّ»؛ (2) (و اگر براى شما [فرزند را] شیر مى دهند، پاداش آنها را بپردازید). کدام زن است که براى شیردادن به فرزند دلبندش مخصوصاً موقعى که با مرد زندگى مشترک دارد، اجر و مزدى مطالبه کند؟ ولى نباید فراموش کرد که این دستورات بخاطر آن است که اسلام بگوید نه تنها زن یک انسان است و داراى همه حقوق انسانى؛ نه تنها او در مورد اموالش حق تصمیم گیرى دارد، و مرد نمى تواند بى رضاى او، حق او را زیر پا بگذارد، بلکه اگر بخواهد در برابر شیر دادن هم حقش را مطالبه کند، مى تواند و این دستور در آن محیط چه تاثیر عمیقى داشت!

کوتاه سخن این که اسلام حق بزرگى بر زنان جهان دارد، زیرا آنها را از چنگال ظلم ظالمان تاریخ نجات داد، به شرط آن که دستورات اسلام در این زمینه مو به مو به کار گرفته شود. (3)


پی نوشت:
(1). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‏ 8، ص 560.
(2). سوره طلاق، آیه 6.
(3). گرد آوری از کتاب: زهرا(علیها السلام) برترین بانوى جهان‏، آیت الله العظمى ناصر مکارم شیرازى، سرور، قم، 1388، ه.ش، ص 12.