#تبلیغ دینی به ریش نیست به ریشه است و ما پریم از ریش ها و نه ریشه ها!

فرق ویتامین درون پرتقال و مربا آن چیزی است که ما در تبلیغ دینی متوجه آن نیستیم! شما می توانید پیام دینی خود را مانند ویتامین به مخاطب دهید تا هم از خوردن آن لذت ببرد و هم به صورت ناملموس از فواید درون آن استفاده می کند و می توانید پیام خود را به صورت مربا آماده شده و خیلی مستقیم به خورد مخاطب دهید. البته هر دوی این روش ها در جهت تبلیغ دینی لازم است اما متأسفانه ما بیشتر رویکردهای سوگیرانه و تک بعدی در این زمینه داشته و بیشتر ترکیب مربا برای مخاطبان سرو کرده ایم. رویکردهای غیر مستقیم از آسیب ها و نقاط ضعف ما در تبلیغ دینی، رویکرد مستقیم و غفلت از رویکردها و پیام رسانی های غیرمستقیم است. گاهی مخاطب قابلیت پذیرش یک موضوع را به صورت مستقیم نداشته و باید برای او از رویکردهای غیرمستقیم استفاده کرد. بیش از این ضعف، آنچه که خود را در وجه کلان تر نشان می دهد فقدان برنامه ریزی در جهت یک پیکار تبلیغاتی است. اینکه مخاطب کیست، چه ویژگی هایی دارد، با توجه به ویژگی های او چه رویکردهایی باید تعریف شود و از چه ابزارهایی می توان در این راستا استفاده کرد. متأسفانه هنوز ما مخاطب خود را سیبلی در نظر گرفته ایم که به سوی او دارت پرتاب می کنیم و او پاره ای جز اثر پذیری ندارد! فرزند زمانه باشیم یکی دیگر از بزرگترین آسیب هایی که ما در تبلیغات امروز به ویژه در انتقال و اشاعه ارزش ها در برابر نسل جدید با آن روبرو هستیم، فرزند زمانه خود نبودن است. ما هنوز در برنامه ریزی های فرهنگی و پلن های تبلیغاتی احساس می کنیم با مخاطبان دهه 50 و 60 و شاید 30 و 40 روبرو هستیم. در واقع هنوز مخاطبان ما در نوع پیام سازی پدرها و پدربزرگ یا نهایتا جوانان بالای سی و پنج سال هستند در حالی که هر زمان شرایط و ویژگی های خود را دارد و باید برای طرح تبلیغ، تغییرات فرهنگی، ژنتیکی و تکنولوژیکی را مد نظر گرفت. بنابر فرمایشحضرت علی (علیه السلام) می بایست فرزند زمانه خود بود در واقع باید با توجه به نیازهای زمان و ابزارهای جدید و پلن تبلیغاتی تعریف کرد. مسلماً درک یک دهه هفتادی از ارزش ها با فردی که اکنون 70 سال دارد متفاوت است، حتی شبهات، ابهامات و مسائل مبتلا به هم تغییرات گسترده ای داشته و نمی توان انتظار داشت که یک نوجوان حرف های را با همان سبک وسیاق قدیمی بپذیرد. در این زمینه توجه به نکات زیر الزامی است: الف) تفاوت فرهنگی: جوان امروز علاوه بر اینکه با فرهنگ ها و سبک زندگی های نوین سر می کند در برابر جنگ نرم گسترده ای قرار دارد که می خواهد ارزش های غربی را برای او فرهنگ سازی کند. نیاز است برای مقابله و مصونیت بخشی به جوان به این جریان های ضد فرهنگی توجه نمود و گام های اساسی ایجابی و سلبی برای حفظ مخاطب برداشت. ب) تفاوت ابزاری: اگر در گذشته تنها از طریق بنر فرصت تبلیغ دینی بوده و یا مسجد محلی برای تجمع مردم و فرصت تبلیغ بوده، امروز منبرهای ما با توجه به پیشرفت تکنولوژی بسیار گسترده تر و متنوع تر شده اند که این هم فرصت است و هم تهدید. فرصت از آن منظر که می توان با مطالعه و برنامه ریزی از پتانسیل این ابزارها برای فرهنگ سازی و اشاعه ارزش ها استفاده کرد و تهدید از این نگاه که اگر از این فرصت به خوبی استفاده نشود دیگران برای غلبه فرهنگ خود به مردم ما از آنها استفاده می کنند. امروز در کنار منبرها تلویزیون، رادیو و گستره اینترنت از نرم افزارها تا شبکه های اجتماعی هر کدام یک پتانسیل برای تبلیغ دینی هستند که البته نیازمند هنر و دانش است تا بتوان حرف درست خود را به خوبی و تأثیرگذار به مخاطب رساند. تبلیغ دینی فقط واجبات نیست آنچه لازم است، یک برنامه ریزی دقیق مبنی بر تعریف رویکردهای مستقیم و غیرمستقیم با توجه به شرایط زمانی حاضر است که به تمام شئون زندگی یک فرد در چهار چوب توصیه های دینی ورود کنند و به اشاعه ارزش ها و فرهنگ سازی بپردازد. ما در زمینه تبلیغ دینی با نگاهی محدود و سوگیرانه روبرو هستیم نگاهی که در تعریف رسانه دینی نیز بدان مبتلا می باشیم. برخی از کسانی که به تبلیغ و رسانه دینی معتقدند این حجم عظیم را به ارزش های درجه یک و اعتقادی منحصر می کنند. آن ها احساس می کنند تبلیغی دینی است که مستقیم پیرامون نماز باشد یا از دفاع مقدس روایت کند، یا مجله ای را رسانه دینی می دانند پیرامون مسائل مذهبی پیام داشته باشد. البته این موارد یکی از شئون رسانه و تبلیغ دینی است و باید برای رسیدن به یک تبلیغ به سایر شئون اعتقادی و دینی در یک برنامه پازل گونه نظر داشت. رسانه دینی تنها نباید رسانه پیام های مذهبی باشد بلکه می بایست رسانه سبک زندگی باشد. دین ما درباره همه شئون زندگی برنامه و حرف دارد و رسانه ای که در جهت سمت و سودهی به زندگی با توجه قواعد و چهارچوب دینی تلاش کند یک رسانه دینی است، در واقع دین فقط نماز و روزه و زکات نیست دین ابعادی اجتماعی،سیاسی، اقتصادی و… دارد که ما نسبت به تبلیغ این شئون غافل هستیم و دقیقا ضعف جامع ما در زندگی دینی در این است که ما به این جهت که این شئون را به درستی تبلیغ نکرده ایم جامعه ما امروز از سبک زندگی نادرست خود رنج می برد. یک تبلیغ دینی باید درباره روابط با همسایه ها، قانونمداری، نرم خویی،مصرف گرایی، آداب پوشش و …. برنامه داشته باشد. اما متأسفانه تبلیغی که به ترویج نرم خویی و یا خانواده مداری بپردازد از منظر ما وارد حوزه تبلیغ دینی شده رسانه مذکور یک رسانه دینی نخواهد بود!

کلام آخر: آنچه لازم است، یک برنامه ریزی دقیق مبنی بر تعریف رویکردهای مستقیم و غیرمستقیم با توجه به شرایط زمانی حاضر است که به تمام شئون زندگی یک فرد در چهار چوب توصیه های دینی ورود کنند و به اشاعه ارزش ها و فرهنگ سازی بپردازد.