#چگونه در دل ها نفوذ کنیم؟‌

رکن اصلی در خانواده قرآنی، معاشرت نیکو است. در روایتی از امام صادق (ع) آمده است که مرد به سه چیز نیازمند است: معاشرت نیکو، اقتصادی میانه و غیرتی پسندیده.[1] بنابراین اولین نیاز فرد، معاشرت نیکوست. برای رسیدن به معاشرت نیکو باید به اخلاق خوب رسید و برای دستیابی به این اخلاق، کلام خوب مهم ترین نقش را دارد. معاشرت در تمامی شئون زندگی انسان ها چه فردی و چه اجتماعی اهمیت زیادی دارد و این مهم در رفتار بزرگان تاثیرگذاری معاشرت نیکو در همه جوانب مشخص می شود.
عالمی بود که روزی پس از نماز صبح به طور غیر عادی شروع به گریه کرد. از ایشان سوال کردند که علت گریه شما چه بود؟ فرمود: اگر همسایه مسیحی ما روز قیامت جلوی من را بگیرد و بگوید شما نگذاشتید من مسلمان شوم جواب او را چه بدهم؟ گفتند: آقا اگر او مسلمان نشده است به شما چه ربطی دارد؟ فرمود: اگر اعمال و رفتار و نوع معاشرت ما با او درست مطابق موازینِ شرعی اسلامی بود و ما اسلام را در رفتارمان به او معرفی می کردیم او حتما مسلمان می شد.

بسیاری از اهل ایمان به دلیل اعمال و رفتار پیامبر اکرم (ص) و نوع معاشرت ائمه هدی (ع) مسلمان شده اند. نفوذ در دل ها حلم و بردباری زیادی را می طلبد و اگر کسی بخواهد در دل ها نفوذ کند، باید مانند انبیاء، پیامبر (ص) و ائمه (ع) رفتار نماید و اهل صبر باشد.
نفوذ در دل ها بردباری زیادی می طلبد و اگر کسی بخواهد در دل ها نفوذ کند، باید مانند انبیاء، پیامبر (ص) و ائمه (ع) اهل صبر، حلم و گذشت باشد.

این حکم در خانواده نیز جاری است. اگر پدر با فرزندان معاشرتی نیکو داشته باشد، آنها در کنار پدر لذت می برند و به هیچ وجه از حضور او گریزان نمی شوند. روابط باید به گونه ای باشد که یک اخم پدر برای فرزندان بسیار گران باشد، باید آن قدر عاطفه برقرار باشد که به محض اینکه بگوید: «من راضی نیستم»، فرزندان دست و پای خود را گم کنند و این تنها به معنای ترس نیست، بلکه نوعی رفاقت است.
واضح است که وظیفه حسن معاشرت در میان همسران به طریق اولی وجود دارد و از آنجا که رابطه زوجیت رابطه ای طرفینی است هر دو باید تلاش کنند. اگر چه گاهی اوقات جدیت لازم است، اما در بیشتر موارد معاشرت زیبا، زمینه پیش آمدن بسیاری از مشکلات را از بین می برد. نحوه برخورد باید به گونه ای باشد که کانون خانواده به محیطی پر از محبت تبدیل گردد.

از آنجا که برای رسیدن به حسن معاشرت باید کوشید، پیش از آن باید مسیر، مشخص شود و اعمالی متناسب با آن هدف به انجام برسد. چنان که پیامبر (ص) می فرماید: «یا عَلیٌ ثَلاثُ خِصالٍ مِن مَکارمِ الاخلاقِ تُعطی مَن حَرمَکَ وَ تَصِلُ مَن قَطَعَکَ وَ تَعَفُو عَمَّن ظَلَمَکَ»؛ یا علی! سه چیز از مکارم اخلاق است. اول این که عطا کنی به آن که تو را محروم ساخته و ارتباط برقرار کنی با آن که با تو قطع ارتباط کرده و گذشت کنی نسبت به کسی که به تو ظلم کرده است.[2]
سه چیز از مکارم اخلاق است. اول این که عطا کنی به آن که تو را محروم ساخته و ارتباط برقرار کنی با آن که با تو قطع ارتباط کرده و گذشت کنی نسبت به کسی که به تو ظلم کرده است.

در بیان حضرت سه راهکار اساسی برای دست یابی به اخلاق حَسَن بیان شده است. اول آن که نسبت به کسی که تو را محروم کرده است بخشنده باش، دوم آن که نسبت به کسی که با تو قطع ارتباط کرده است وصل کننده باش. گاهی دیده می شود که برای صله رحم لازم است که انسان تواضع نماید و چه بسا به تصور خود تن به ذلت بدهد. حال اگر برای خدا این کار را کرد و برای برقراری رابطه پیش قدم شد، خداوند اجری بزرگ به او می دهد و با این کار در راه رسیدن به اخلاق نیک و معاشرت زیبا گام های بزرگی برداشته است؛ سوم گذشت نسبت به آن کسی که به تو ظلم کرده است. گذشت از بزرگترین خصوصیات اخلاقی است که برای رسیدن به آن باید تلاش جدی صورت بگیرد. در روایتی رضوی از پیامب (ص) نقل شده که فرمودند: کسی ایمان بیشتری دارد که خوش اخلاق تر باشد و مسلمان کسی است که مسلمانان از دست و زبان او در آسایش باشند.[3]



منبع: کتاب اخلاق در زندگی، سید محسن میرباقری
————————————
پی نوشت ها:
[1]. محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج78، ص236.
[2]. بحار الانوار ج75 ، ص 370.
[3] . جامع الاخبار، باب 64.